Planowane szybkie połączenie kolejowe między Gdańskiem, Nowym Dworem Gdańskim i Elblągiem to projekt, który może znacząco poprawić dostępność komunikacyjną regionu. Ministerstwo Infrastruktury oraz PKP Polskie Linie Kolejowe rozważają jego realizację w ramach Krajowego Programu Kolejowego do 2030 roku, z możliwością przedłużenia do 2032 roku. Kluczowym czynnikiem warunkującym postęp będzie dostępność funduszy oraz wyniki analiz Zintegrowanej Sieci Kolejowej, zaplanowane na pierwszy kwartał 2026 roku.
Poprawa istniejących połączeń
Obecna podróż z Gdańska do Elbląga odbywa się głównie przez linie nr 9 i 204. Odcinek Malbork – Elbląg jest w trakcie modernizacji, która ma zakończyć się do grudnia 2025 roku. W kolejnym roku planowane są prace nad modernizacją infrastruktury sterowania ruchem, sieci trakcyjnej oraz przebudową peronów. Dzięki tym działaniom możliwe będzie zwiększenie prędkości pociągów pasażerskich do 160 km/h, co skróci czas przejazdu regioekspresem do około 50 minut.
Dodatkowo, planowane jest podniesienie parametrów linii nr 256 pomiędzy Szymankowem a Nowym Dworem Gdańskim, co pozwoli na rozwój nowych połączeń pasażerskich i usprawnienie transportu towarowego, szczególnie przewozów intermodalnych do Portu Północnego.
Historyczne tło i potrzeby regionu
Układ sieci kolejowej w delcie Wisły odzwierciedla historyczną strukturę sprzed ponad wieku. Po II wojnie światowej Trójmiasto zyskało na znaczeniu jako ośrodek gospodarczy, a Elbląg umocnił swoją pozycję portową. Obecne połączenia nie spełniają już współczesnych wymagań, a magistrala E65 jest przeciążona zarówno ruchem pasażerskim, jak i towarowym.
Pomysł budowy linii Gdańsk – Nowy Dwór – Elbląg pojawił się już w latach 40. XX wieku, mając na celu połączenie Trójmiasta z Żuławami i usprawnienie transportu regionalnego. Dziś koncepcja ta wraca w nowej formie, uwzględniając zarówno potrzeby pasażerów, jak i transportu towarowego oraz strategiczne połączenia z Portem Północnym.
Korzyści dla transportu pasażerskiego i towarowego
Nowa linia kolejowa mogłaby odciążyć magistralę E65, pełniąc rolę obwodnicy towarowej dla portu. Dzięki strategicznym bocznicom i mostom nad Martwą Wisłą, przewozy towarowe stałyby się bardziej punktualne. Pasażerowie zyskaliby szybsze i bardziej niezawodne połączenia, mniej zależne od korków w Trójmieście. Linia ta wspierałaby zarówno codzienne dojazdy do pracy, jak i rozwój lokalnego rynku pracy w powiecie nowodworskim oraz miastach takich jak Nowy Staw.
Wyzwania terenowe i inwestycyjne
Przeważająca część planowanej trasy biegnie przez tereny rolnicze, co minimalizuje konflikty z zabudową miejską. W Gdańsku i Elblągu możliwe jest wykorzystanie istniejących torowisk, w tym nieczynnych linii wąskotorowych, oraz modernizacja bocznic. Największym wyzwaniem są dwa mosty nad Martwą Wisłą i Leniwką, które mogłyby być budowane na wzór nowych mostów drogowych na drodze krajowej nr 7 w Kiezmarku.
Perspektywy rozwoju projektu
Decyzje dotyczące budowy nowej linii będą uzależnione od wyników analiz Zintegrowanej Sieci Kolejowej oraz dostępności funduszy po 2035 roku. Modernizacja istniejących tras oraz potencjalna budowa nowej linii mogłyby znacznie poprawić dostępność transportową regionu, zwiększyć przepustowość portów oraz wzmocnić przewozy pasażerskie w Trójmieście oraz na Żuławach.