Współczesna medycyna dostarcza narzędzi do skutecznego wykrywania i leczenia wielu chorób, w tym nowotworów. Jednym z nich jest rak szyjki macicy, który szczególnie dotyka kobiety po 25. roku życia. Jego podstępny charakter polega na rozwoju bezobjawowym, co zwiększa ryzyko późnego wykrycia. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne, które można wykonać między innymi w Gdańsku.
Dlaczego badania profilaktyczne są kluczowe?
Rak szyjki macicy to poważne zagrożenie zdrowotne, które w Polsce każdego roku prowadzi do śmierci ponad 2000 kobiet. W 2020 roku zdiagnozowano 3862 nowe przypadki, co czyni ten nowotwór szóstym najczęściej występującym u kobiet. Statystyki te podkreślają znaczenie profilaktyki i wczesnego wykrywania choroby.
Wirus HPV jako główny winowajca
Głównym czynnikiem wywołującym raka szyjki macicy jest wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), odpowiedzialny za niemal wszystkie przypadki choroby. Infekcja HPV przebiega najczęściej bezobjawowo, co dodatkowo utrudnia jej wykrycie bez badań. Dlatego tak istotna jest regularna kontrola zdrowia.
Kto powinien skorzystać z badań?
Kobiety w wieku od 25 do 64 lat, które nie uczestniczyły w programie badań cytologicznych przez ostatnie trzy lata, mają możliwość skorzystania z bezpłatnych testów na obecność wirusa HPV oraz badań cytologicznych. Program nie wymaga skierowania, wystarczy zgłosić się do odpowiedniego ośrodka, takiego jak Poradnia Ginekologiczno-Położnicza Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku.
Przygotowanie do badania cytologicznego
Aby wynik badania był jak najbardziej miarodajny, warto przestrzegać kilku zasad. Nie należy zgłaszać się na badanie podczas menstruacji. Najlepiej zaplanować wizytę między czwartym dniem po zakończeniu miesiączki a czwartym dniem przed jej rozpoczęciem. Przed badaniem, przez co najmniej cztery dni, nie stosuj leków dopochwowych i pamiętaj, by od ostatniego badania ginekologicznego minęła przynajmniej doba.
Jak wygląda badanie?
Badanie obejmuje test na obecność wirusa HPV HR (wysokiego ryzyka onkogennego) z wymazu pobranego z szyjki macicy podczas wziernikowania pochwy. Jeśli wynik tego testu jest nieprawidłowy, z tego samego wymazu przeprowadza się cytologię na podłożu płynnym, unikając ponownego pobierania materiału.
W przypadku prawidłowego wyniku, czyli braku obecności wirusa, zaleca się ponowne badanie co pięć lat. Są jednak wyjątki, jak stosowanie leków immunosupresyjnych lub zakażenie wirusem HIV, kiedy to kontrola powinna być prowadzona co 12 miesięcy. Jeśli wykryto infekcję HPV lub nieprawidłowy wynik cytologii, pacjentka kierowana jest na dalsze badania, takie jak kolposkopia czy badanie histopatologiczne.
Dalsze kroki po diagnozie
W przypadku wykrycia stanu przednowotworowego lub raka szyjki macicy, pacjentka zostaje skierowana na specjalistyczną diagnostykę i leczenie w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku. Wczesne wykrycie i szybkie podjęcie leczenia znacząco zwiększa szanse na pełne wyzdrowienie.