Uniwersytet Gdański odgrywa kluczową rolę w przełomowym projekcie dotyczącym immunoterapii raka płuca, który jest finansowany z unijnego programu „Horyzont Europa” o wartości prawie 1,5 miliona euro. Prace nad tym projektem mają na celu opracowanie nowoczesnych metod leczenia, które mogą zrewolucjonizować podejście do tej choroby.
Zaangażowanie międzynarodowe i cele projektu
Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi działające przy Uniwersytecie Gdańskim uczestniczy w inicjatywie Science4EU, promującej osiągnięcia naukowe w Europie. W ramach tego przedsięwzięcia, projekt Canvas koncentruje się na analizie modeli in vitro oraz modeli zwierzęcych, które są kluczowe w projektowaniu skutecznej immunoterapii dla niedrobnokomórkowego raka płuca (NSCLC). Rak ten stanowi około 85% wszystkich przypadków raka płuca na świecie, dotykając ponad 2 miliony osób rocznie.
Znaczenie badań i ich wyniki
Głównym zadaniem projektu jest szczegółowa charakterystyka modeli nowotworowych, które pomogą w stworzeniu terapii o wysokiej precyzji i minimalnych skutkach ubocznych. Badania te zakończyły się we wrześniu 2025 roku, a ich wyniki mają być opublikowane w nadchodzących miesiącach. Zrozumienie unikalnych cech nowotworów po ich resekcji oraz w modelach nowotworowych jest kluczowe dla dalszych prac.
Przełomowe podejście do immunoterapii
Projekt Canvas wykorzystuje naturalne limfocyty T pacjenta w terapii nowotworowej. W przeciwieństwie do stosowanych wcześniej komórek CAR-T, te limfocyty T mają zdolność identyfikacji zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych antygenów nowotworowych. Dzięki temu, terapia może być bardziej selektywna i mniej obciążająca dla pacjenta.
Krok w stronę zrównoważonej terapii
Jednym z kluczowych elementów terapii jest wykorzystanie naturalnych limfocytów T, które po zwalczeniu nowotworu pozostawiają w organizmie część komórek jako tzw. komórki pamięci. Te komórki są odpowiedzialne za patrolowanie organizmu i zwalczanie nowotworu w przypadku jego nawrotu.
Wyzwania i perspektywy
Zdając sobie sprawę z trudności, jakie stwarza nowotwór, naukowcy jednocześnie pracują nad przeprogramowaniem środowiska nowotworowego, by wspierać komórki terapeutyczne. Wiedza o biologii nowotworów i interakcji z układem odpornościowym jest kluczowa dla przyszłych sukcesów.
Międzynarodowa współpraca
W projekcie uczestniczą także Uniwersytet Tor Vergata w Rzymie oraz Alternative Energies and Atomic Energy Commission z Francji. Każda z tych instytucji wnosi unikalne doświadczenia, które wzbogacają projekt.
Perspektywy na przyszłość
Pierwsze badania kliniczne na ludziach są planowane na najbliższe dwa lata, co oznacza kolejny krok ku praktycznemu zastosowaniu wyników badań. Program „Horyzont Europa”, wspierający ten projekt, przeznacza znaczące środki na rozwój nauki i innowacji, co ma przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności oraz dobrobytu w Europie.