Najlepsze zabytki w Gdańsku

Gdańsk to miejsce, które warto odwiedzić z wielu powodów. Dogodnie położenie, tuż obok morza, mnóstwo interaktywnych atrakcji i muzeów czy przepiękne centrum miasta to tylko niektóre z nich. Jednak stolica województwa pomorskiego słynie przede wszystkim ze sporej liczby cennych zabytków, które były świadkami historii jaka toczyła się tutaj na przestrzeni wieków. Sprawdź, które zabytki w Gdańsku trzeba zobaczyć podczas wizyty w mieście.

Wybierz się na spacer Głównym Miastem i zobacz najcenniejsze zabytki Gdańska

Zwiedzanie Gdańska najlepiej rozpocząć od spaceru jego najbardziej reprezentacyjną częścią, czyli Głównym Miastem. Mimo, że podczas wojny miejsce to mocno ucierpiało, to w przeciwieństwie do Starego Miasta, wiele zabytków zachowało się w dobrym stanie i dziś tworzą jeden z najważniejszych zespołów zabytkowych w kraju. Spacer warto rozpocząć od Drogi Królewskiej, którą otwiera Brama Wyżynna, zbudowana jako element miejskich fortyfikacji w drugiej połowie XVI wieku. Dziś w Bramie siedzibę ma Pomorskie Centrum Informacji Turystycznej. Drogę Królewską zamyka Brama Zielona, wzniesiona w XVI stuleciu, na miejscu najstarszej gdańskiej bramy Kogi zbudowanej w XIV wieku. Brama od początku swojego istnienia miała pełnić rolę siedziby dla monarchów, którzy odwiedzają Gdańsk.

Najcenniejsze zabytki Gdańska

Kolejną część spaceru warto rozpocząć od Złotej Bramy i kontynuować przez Ulicę Długą oraz Długi Targ, które prowadzą nad Długie Pobrzeże. Brama Złota przedstawia architekturę renesansu. Powstała na początku XVII wieku według pomysłu Abrahama ban den Blocke. Elementem, na który warto zwrócić uwagę oglądając bramę są kamienne rzeźby symbolizujące cnoty obywatelskie, takie jak Roztropność, Pobożność, Sprawiedliwość i Zgoda. Obok Złotej Bramy znajduje się późnogotycki Dwór Bractwa św. Jerzego zbudowany jeszcze w XV wieku. Ulica Długa wraz z Długim Targiem tworzą najbardziej reprezentacyjną i urokliwą ulicę w mieście. W XVI i XVII stuleciu Długi Targ funkcjonował jako giełda, dlatego zamieszkiwali go najbogatsi Gdańszczanie, burmistrzowe oraz zamożni kupcy. Stojące tutaj kamienice są bardzo charakterystyczne dla zabudowy architektonicznej Gdańska, charakteryzują się wąskimi fasadami, zwieńczonymi attykami oraz bogatymi zdobieniami. Co ciekawe, najstarsze z nich zbudowano już w średniowieczu.

Zabytki, które trzeba zobaczyć w Gdańsku – Ratusz Głównego Miasta

Przy Długim Targu znajdują się najcenniejsze niesakralne zabytki w mieście. Mowa o Ratuszu Głównego Miasta oraz Dworze Artusa. Budowę Ratusza rozpoczęto w 1379 roku i kontynuowano przez kolejne 113 lat. Na uwagę zasługuje wieża o wysokości 80 metrów, zwieńczona hełmem zaprojektowanym przez mistrza Dirka Danielsa. Na jego szczycie pięknie prezentuje się złocona rzeźba króla Zygmunta Augusta. Trzy skrzydła dziedzińca Ratusza powstały pod koniec XVI wieku, a nieco później na jednym z rogów zaprojektowano zegar słoneczny, na którym widniała łacińska sentencja „Cieniem są dni nasze”. Podczas II wojny światowej budynek Ratusza został doszczętnie zniszczony, a jego odbudowa trwała do początku lat 70. XX wieku.

Dziś mieści się w nim Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, które warto odwiedzić, choćby ze względu na niezwykły wystrój wnętrza budynku, który zaprojektowano w stylu manieryzmu niderlandzkiego. Największe wrażenie robi Wielka Sala Rady, inaczej nazywana Salą Czerwoną, która zyskała już miano jednego z najbogatszych pomieszczeń ratuszowych w obecnych czasach. Strop Sali składa się z 25 obrazów słynnych artystów Jednym z nich jest „Apoteoza Gdańska”.

Najważniejsze zabytki w Gdańsku – Dwór Artusa

Dwór Artusa to pamiątka po dawnych budynkach tworzonych w Europie w celu organizowania spotkań zamożnych kupców, rzemieślników i patrycjatu. Podczas ich budowy inspirowano się Okrągłym Stołem rycerzy Króla Artura. Dawniej Dwór Artusa w Gdańsku był istotnym centrum życia handlowego, kulturalnego i towarzyskiego miasta. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że był najbardziej demokratycznym miejscem w Polsce. Odwiedzali go wojewodowie, następcy tronu czy kasztelanowie. Pierwotny budynek uległ zniszczeniu podczas pożaru w XV wieku, dlatego jego obecny kształt pochodzi z roku 1477. Budynek ozdobiono medalionami z wizerunkami władców. Warto wejść także do jego wnętrza i obejrzeć 12-metrowy renesansowy piec kaflowy, wykonany przez mistrza Josta, który umieścił na kaflach portery panujących wtedy europejskich władców.

Dziś Dwór Artusa jest częścią Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Tuż przed budynkiem stoi zabytkowa Fontanna Neptuna, pochodząca z 1633 roku. Powstała na prośbę ówczesnego burmistrza miasta Bartłomieja Schachmanna. Postać Neptuna miała nawiązywać do morza, z którym jest związany Gdańsk. W latach 1757-1761 nieco zmodyfikowano fontannę, dodając do niej rokokową misę, cokół oraz figury stworów morskich. Z fontanną jest związana także pewna legenda, która głosi, że Neptun miał wpływ na wygląd słynnej gdańskiej nalewki. Podobno był tak oburzony marnotrawstwem wrzucanych do fontanny monet, że uderzył swoim trójzębem w wodę i rozbił złoto w płatki, które do dziś pływają w gdańskim likierze.

Zabytki w Gdańsku – Żuraw i Ratusz Miejski

Spacerując wzdłuż rzeki można dotrzeć do słynnego gdańskiego Żurawia, czyli największego dźwigu portowego w dawnej Europie. Kilka wieków temu pełnił wiele funkcji jednocześnie. Używano go do przeładowywania towarów, do stawiania masztów na łodziach i jako bramy miejskiej. Dziś we wnętrzu Żurawia można obejrzeć zrekonstruowany i czynny mechanizm napędowy, czyli wielkie drewniane koło, które dawniej było napędzane siłą ludzkich nóg. Mieści się w nim także jedna z części Narodowego Muzeum Morskiego.

Niedaleko znajduje się także budynek Nowego Ratusza, powstałego na przełomie XIX i XX wieku. Początkowo miał on pełnić rolę siedziby Generalnej Komendantury Pruskiego Garnizonu w Gdańsku. Od momentu odzyskania przez Polskę niepodległości aż do wybuchu II wojny światowej urzędował w nim Wysoki Komisarz Ligi Narodów na Wolne Miasto Gdańsk. Po wojnie przemianowano go na siedzibę Komitetu Miejskiego Polskiej Partii Robotniczej, a w 1957 roku przekazano go Klubowi Studentów Wybrzeża „Żak”. Dopiero w roku 2000 powrócił w ręce władz i stał się siedzibą Rady Miasta Gdańska, wtedy nadano mu także nazwę Nowy Ratusz.

Zabytki gdańskiej architektury – Bazylika Mariacka

Tuż za Nowym Ratuszem znajduje się największy ceglany, gotycki budynek sakralny w Europie. Mowa o Bazylice Mariackiej, nazywanej również „koroną miasta Gdańska” lub Kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Budowę świątyni rozpoczęto w 1343 roku i kontynuowano przez kolejne 159 lat. Warto wejść do jej wnętrza, aby obejrzeć zabytkowe dzieła sztuki stworzone przez wielkich mistrzów, takie jak kamienna Pieta stworzona w 1410 roku, reprodukcja Sądu Ostatecznego z 1472 roku czy ołtarz główny z początku XVI wieku. Warto wejść także na 80-metrową wieżę, z której można podziwiać piękną panoramę Gdańska.

Co ciekawe, zwiedzanie bazyliki jest możliwe również w przypadku osób niewidomych, w tym celu przed budynkiem postawiono makietę z brązu w skali 1:100. Będąc obok Bazyliki Mariackiej warto skierować się w stronę Długiego Pobrzeża, do którego prowadzi jedna z najpiękniejszych ulic w Gdańsku – Mariacka. Podczas tego krótkiego spaceru można przyjrzeć się stylowi dawnej zabudowy miasta z ozdobnymi rzygaczami oraz wąskimi fasadami i bogatymi zdobieniami zabytkowych kamienic. Przez wieki piękno ulicy przyciągało artystów i filmowców. To właśnie tutaj powstał film „Stawka większa niż życie”. Na ulicy Mariackiej, w Domu Przyrodników mieści się Muzeum Archeologiczne oraz Izba Mikołaja Kopernika.

Zabytkowy Dom Uphagena w Gdańsku

Każdy, kto chciałby zobaczyć jak dawniej mieszkali Gdańszczanie powinien odwiedzić Dom Uphagena przy ul. Długiej 12. Pochodząca z XV wieku kamienica jest jedyną w pełni odtworzoną wraz z wystrojem wnętrza kamienicą mieszczańską. W 1775 rok kamienicę kupił historyk Johann Uphagen, który zapragnął, aby po jego śmierci kamienica przetrwała w niezmienionym stanie do czasów współczesnych. Już w roku 1911 otwarto w niej muzeum wnętrz, które funkcjonowało 1944 roku, w którym ewakuowano całe wyposażenie, aby mogło przetrwać wojnę. W 1981 roku przekazano dom Muzeum Historycznemu Miasta Gdańska, a po wykonaniu prac konserwatorskich, 7 lat później, udostępniono go zwiedzającym. We wnętrzu Domu Uphagena zachowano oryginalne boazerie, piece, meble, obrazy, ceramikę czy instrumenty muzyczne. Większość przedmiotów pochodzi z XVIII wieku. Miłośnicy muzyki, w każdą ostatnią niedzielę miesiąca, mogą uczestniczyć w słynnych koncertach „Muzyczne niedziele w Domu Uphagena”.

Zabytki w Gdańsku Oliwie

Oprócz Starego i Głównego Miasta, zwiedzając zabytki Gdańska warto odwiedzić także Oliwę, która przez wiele stuleci była wioską klasztorną znajdującą się we własności opactwa cystersów. Stąd właśnie Katedra Oliwska oraz piękny Park Oliwski. Świątynie zaczęto budować już w XII wieku, niestety w 1350 roku uległa zniszczeniu w pożarze, po czym odbudowano ją w stylu gotyckim. Niestety wyposażenie ponownie spłonęło w 1577 roku, ale w takim samym stylu stworzono je w epoce baroku. Katedra posiada trzy nawy, umieszczone na rzucie krzyża łacińskiego, sklepione bazyliką. Budynek jest wysoki na 107 metrów, przez co uplasował się na pierwszym miejscu w rankingu najwyższych świątyń w Polsce.

Niezwykłą atrakcją są także zabytkowe organy z 1788 roku, wykonane w stylu rokokowym. Co ciekawe, w momencie powstania były uznawane za największe w Europie. Tuż obok Katedry mieści się Park Oliwski im. Adama Mickiewicza. Powstał w XVIII wieku w miejscu, w którym dawniej mieściły się ogrody klasztorne. Do dziś na terenie ogrodu można podziwiać rośliny sprowadzane przez wieki z całego globu oraz alpinarium, czyli ogród skalny. Duże wrażenie robi również 112-metrowa aleja strzyżonych lip nazywana przez zakonników „Drogą do wieczności”. Każdy, kto szuka miejsca na romantyczny spacer powinien odwiedzić właśnie tę dzielnicę.

Nietypowe zabytki Gdańska

Zwiedzając zabytki Gdańska warto odwiedzić również gdańskie molo w Brzeźnie. Jego historia rozpoczęła się już w 1900 roku.  W okresie międzywojennym rozbudowano je do 250 metrów, niestety nie przetrwało do dziś. W tym samym miejscu, w latach 90. XX wieku zbudowano nową promenadę długości 130 metrów. Na molo można wejść bezpłatnie.